1233_TV

In^a nomine Dei eterni^b.

Anno Domini millesimo^c ducentesimo^d tricessimo^e tercio, die VIII^f augusti exeunte^g, regnante domino Frederico^h Romanorum imperatore, indictione VIⁱ.

Ortelepus filius Urideronde et Bertaldus^j condam Tergesti Divitis Tergesti^k rectores et Michael de Sophia^l, pro se ac toto^m Comuni, in animabus singulorum, verbo et consensu eorumdem, in publica concione, prout in quodam capitulare continebatur, imperpetuumⁿ iuraverunt attendere ac observare, tenor cuius talis est:

Iuro ad evangelia Dei, quod omnia ordinamenta et precepta que dominus dux Veneciarum cum suo consilio mihi^o fecerit vel fieri fecerit in civitate Tergestina^p, tam de facto lignaminum quam de facto salis et peregrinorum et aliarum navium que venerint per mare cum aliquibus rebus, et omnia ordinamenta et precepta que inde faciet in omnibus et per omnia observabo imperpetuum^q, quandocumque ea mihi per se vel per nuntios suos denuntiabit vel per litteras suas miserit.

Et illud scriptum et^r ordinamentum, quod olim factum fuit per dominum ducem Veneciarum et Iohannem de Salvia nuntium Comunis civitatis Tergesti^s, de facto mercatorum, qualiter debent esse et haberi in civitate Tergestina, in quo fuerunt mediatores videlicet prior Sancte Marie Cruciferorum et vir nobilis Petrus Geno de Veneciis, observabo.

Item iuro quod dabo diligens^t studium et operam efficacem, ut rectores seu potestates, qui erunt pro^u tempore in civitate Tergestina, annuatim in introitu^v sui regiminis iurent hec omnia observare ac^w facere observari.

Actum Tergesti apud ecclesiam sancti Salvatoris, in presentia Petri Percazanti^x et Nasinwerre^y Rivali^z de Veneciis et aliorum.

(SN)^a' Ego Petrus sacri palatii et Tergesti notarius et a Comuni^b' Tergesti rogatus hanc cartulam scripsi et roboravi.

Hec sunt capitula, pacta, scriptum et ordinamentum factum et stabilitum inter dominum ducem Veneciarum ex una parte et Iohannem de Salvia nuntium Comunis civitatis Tergestine, in quo fuerunt mediatores prior Sancte Marie Cruciferorum et nobilis vir Petrus Geno de Veneciis, que debent^c' a Tergestinis perpetuo observari^d'

Debent^e' Veneti in civitate Tergestina^f' et districtu suo morari libere et sine ulla datione, et extrahere quicquid sibi placuerit, excepto frumento. Sed si frumentum ibi^g' delatum fuerit per Venetos aliunde, potestatem habere debent Veneti extrahendi illud exinde^h' et deferendi illud quocumque voluerint.

Debent Veneti habere potestatem liberam comparandi omnem carnem sine ullo banno que ibi venerit a Gualdo superius et caricandi ipsam et discaricandi ibi et extrahendi exinde eam absque alicuius contrarietate.

Et hanc quoque potestatem habere debent Veneti, videlicet quod salem et blavam et omnes res suas alias in civitate Tergestina et suo districtu libere discaricare poterunt, et caricare et ponere eas ibi quocumque voluerint, ac vendere eas ad minutum et grossum ad libitum suum.

Debet^i' habere universitas Tergesti duos Veneciales^j' parvos pro staratico cuiusque modii.

Potestatem similiter plenam et liberam habere debent Veneti comparandi pelles qualescumque sint vel cuiuscumque generis vel undecumque venerint, exceptis pellibus siccis caprinis, videlicet ac bovinis sive vacinis atque beccunis, que venerint de infra terram, de quibus sic fieri debet, ut actenus^k' consuetudo fuit. Sciendum autem est quod^l', si Veneti venire fecerint pelles, tam a Gualdo superius quam inferius, qualiscumque generis sint, eas habere poterunt et comparare.

Debet habere comunitas Tergesti duos Frisacenses pro urnis ad racionem pro centenario.

De extrahendis inde carne et foliis illam potestatem habere debent, quam hactenus^m' habuerunt.

Nullum autem aliud bannum debet facere potestas Tergestina de ulla alia re, nec venire contra que supra designata sunt.

Debent autem omnes homines Tergesti iurare fidelitatem domino duci Veneciarum.

Hoc est capitulare iudicum seu consulum Tergestine civitatis continens in hunc modum:ⁿ

Iuro^o' ad sancta Dei evangelia, quod bona fide studiosus ero ad audienda et diffinienda omnia placita que ante me venerint inter Venetos^p' et Tergestinos.

Et de omni placito unde legem dixero, dicam secundum ordinem et pactum inventum per dominum ducem Veneciarum et Tergestinos. Et ubi ordo ille vel pactum mihi^q' defecerit, dicam secundum usum, si usum sciero. Et ubi defecerit mihi usus, dicam secundum meam conscientiam sine fraude.

Et nullam personam inde iuvabo nec nocebo per fraudem. Et nullum placitum per fraudem dilatabo.

Nullum quoque servicium inde tollam nec faciam tolli^r', excepto apporto^s', si mihi missum fuerit vel datum usque ad soldos quinque Venecialium vel infra. Et si sciero quod aliquis per me aliter servicium tulerit^t', faciam illud reddi, si potero, sine fraude.

Quodsi dominus dux^u' Veneciarum cum Tergestinis aliquid de ordine vel pacto minuere vel addere voluerit, ego, secundum quod ab eis statutum fuerit, iudicabo.

Et omnibus qui de aliquo duxerint^v' conquerendum, si preceptum voluerint, dabo preceptum viatori, ut ei precipiat de quo fuerit querela prolata^w'.

Et post sententiam latam, precipiam viatoribus, ut intromittant de bonis eorum, qui iudicati erunt, ad solucionem faciendam illi cui erunt iudicati.

Et si mihi dixerit viator quod rebellem invenerit, dicam hoc potestati vel consulibus Tergesti.

In hiis omnibus ero studiosus, excepto in iudicando hominem^x' de membro perdendo^y' vel frustando aut bullando.

Hec omnia attendam bona fide, sine fraude, hinc ad festum Sancti Michaelis et deinde ad unum annum.

Capitulare advocatorum^z'

Iuro^a'' ad evangelia sancta Dei, quod bona fide, sine fraude, remoto odio et^b'' amore, precio et precibus, universaliter iuvabo omnes homines Ducatus Veneciarum. Consulam et eis patrocinium prestabo contra quamlibet personam habentem causam, questionem et querelam^c'' ante potestatem Tergestinam vel eius officiales usque ad proximum festum Omnium Sanctorum et deinde usque ad unum annum, ita tamen quod ab eis non debeam plus accipere, extorquere seu ex pacto extorquendo percipere quam advocati seu advocatores de Veneciis ab hominibus Tergestini districtus accipiunt vel extorquent.