1238_FBI

Razdoblje
Vol. 4: A 1209 usque ad 1300
Datum
Beginning of October, 1238
Mjesto
Regest

Emperor Frederick II confirms the treaty signed between Aquileian Patriarch Berthold V and the Commune of Koper.

Izvornik
The original is presumed lost; the document survives as a copy coeval to the original:
B = Venice, Archivio di Stato di Venezia, Miscellanea atti diplomatici e privati, busta 3, doc. 111; simple copy, coeval to the original.
Izdanje
Jean Louis Alphonse Huillard-Bréholles (ed.), Frederici secundi historia diplomatica, vol. 5/1 (Paris 1857), pp. 242–244.
FIM izdanje
Diplomatic edition based on B. The scribe makes some errors typical to medieval Latin (dillectus, conpositionis, conscilio, etc.) which will not be signaled in the critical apparatus.
Transkripcija

Fridericus Dei gratia Romanorum imperator semper augustus, Ierusalem et Sicilie rex.

Per presens scriptum notum fieri volumus universis Imperii fidelibus, tam presentibus quam futuris, quod venientes ad presenciam nostram Bertuldus venerabilis patriarcha Aquilegensis, dillectus princeps noster, ex parte una et Albericus, Engelpertus s[c]abinia et magister Ricari(us)b notarius sindici et procuratores Comunis civitatis Iustinopolitane, fideles nostri, de quorum sindicatu et procuratione facta est nostre curie plena fides, ex parte altera, maiestati nostre humiliter supplicarunt, ut infrascriptas formas pacis et concordie inter ipsum patriarcham et prefatos sindicos et procuratores pro parte eiusdem Comunis de comuni voluntate tractatam et utriusque partis consensu firmatam roborare assensu nostre excellencie dignaremur.

Forma autem conpositionis et pacis talis est:

[1] Primo super facto iudicii civitatis quod, si quando rectore civitas Iustinopolis indigeret, ipsi Iustinopolitani debent tres de Ystria vel de Foroiulii tantummodo nominare – unum liberum et alios duos ministeriales ecclesie Aquilegensis – qui in bona voluntate ipsius patriarche et gratia habeantur, et ipsorum unus in rectorem eis quem tamen patriarcha nominatus elegerit concedetur. Si vero illos tres qui primo extiterint nominati dictus patriarcha in gratia sua et bona voluntate non habeat, iterum Iustinopolitani tres alios nominabunt, et sic tam diu ellectionis modus iste probabitur, quousque talis in ipsorum nominatione deveniat quem patriarcha ipse in rectorem duxerit concedendum.

[2] Provisum est eciam et in ipsa forma statutum quod ipsius patriarche castaldio in civitate ipsa plenam habeat potestatem faciendi omnibus, presentibus suis iudicibus, rationem, videlicet de allodiis propriis, de suspendio, exoculatione, abscisione membrorum, de latrociniis, de furtis contingentibus sanguinem, de omnibus penis corporalibus que videntur ad penam sanguinis pertinere, excepta fustigatione quam pro blasfemia sive iniuria rectori vel consulibus illatis aut eciam pro furto herbarum vel fructuum quis meretur, dum nequit iuxta statuta civitatis furta huiusmodi emendare, et demum de omnibus aliis que spectare ad merum et mixtum imperium ac regalia dignoscuntur.

[3] Additum est eciam in forma ipsa quod circa festum Beatorum Petri et Pauli proxime venturum, patriarcha predictus civitatem ipsam intrabit et de prudentum suorum et officialium conscilio statuta civitatis examinans. Si qua invenerit contraria iuribus Marchionatus sui et regalium, illa pronunciabit irrita et statuet non valere, dictis statutis adiciens que honori suo et civitatis commodo viderit expedire.

[4] Si vero processu temporis Iustinopolitani ipsi rectorem habere noluerint, secundum suam consuetudinem tres consules de civitate, et plures si voluerint, eligendi habeant potestatem. Qui consules debeant sacramenta prestare quod statuta ipsius patriarche recipient et inviolabiliter observabunt nec ante prestacionem sacramenti iurisdictionem suam in aliquo exercebunt et de illis tantum se intromittent de quibus consueverunt se intromittere rectores constituti a patriarcha superius nominato.

[5] In istius tamen sacramenti prestatione nuncius ipsius patriarche poterit interesse, si voluerit nuncium ad civitatem ipsam illis temporibus destinare, quibus sacramenta consueverunt consules exibere, videlicet VIII diebus ante kalendas marcii, octo diebus ante festum predictum Sanctorum Petri et Pauli et octo diebus ante festum Omnium Sanctorum.

[6] Denique patriarcha ipse de questione aque Rizani et de pontatico Comune ipsius civitatis absolvit.

Nos igitur supplicationibus, tam patriarche quam sindicorum predictorum, benignius inclinati prescriptam formam compositionis et pacis per presens maiestatis nostre scriptum duximus confirmandam.
Mandantes et imperiali sanctientes edicto, quatenus neutra parcium contra presentis conpositionis et confirmacionis nostre tenorem ausu temerario venire presumat.

Quod quic presumpserit centum libras auri purissimi pro pena conponat, medietas quarum camere nostre et parti lese relliqua medietas applicetur.

Ad huius itaque compositionis et confirmationis nostre memoriam et stabilem firmitatem, presens scriptum fieri et sigillo maiestatis nostre iussimus communiri.

Datum castris in obsidione Brixie anno Dominice incarnationis millesimo ducentesimo tricesimo octavo, mense octubri, duodecime indictionis.

Kritički aparat

a) sabini B; scabini ed. Huillard-Bréholles.  b) Ricari cum sign. abbr. B; Ricarius ed. Huillard-Bréholles.  cex que corr. B.

Medieval Recollections

Count Maynard III arbitrational sentence regarding the dispute between Patriarch Berthold V and the Commune of Koper, promulgated in 1239 – edited here.

“Item transcriptum privilegii imperatoris Friderici qualiter quamdam pacem et concordiam factam inter patriarcham Pertoldum et Iustinopolitanos confirmavit MCCXXXVIII.” – Thesauri claritas, opus saec. XIV, ed. Giuseppe Bianchi, Thesaurus ecclesiae Aquileiensis (Udine 1847), n. 510, p. 223.

“Item instrumentum certarum promissionum factorum per quosdam Iustinopolitanos domino patriarche Bertoldo, anno Domini MCCXXXVIII, indictione XI.” – Thesauri claritas, opus saec. XIV, ed. Giuseppe Bianchi, Thesaurus ecclesiae Aquileiensis (Udine 1847), n. 543, p. 228. This entry refers to the treaty confirmed by this charter. It is dated 1238 and the 11th indiction whereas the hereby edited Frederick II’s confirmation has the 12th indiction. Since the confirmation was issued in October and the Byzantine indiction changes on the 1st of September, the pact itself, referenced in Thesauri claritas, must have been signed between January and September of 1238.

“Privilegium Federici imperatoris de confirmatione pacis et concordie inter dominum Bertoldum patriarcham et Iustinopolitanos.” – Thesauri claritas, opus saec. XIV, ed. Giuseppe Bianchi, Thesaurus ecclesiae Aquileiensis (Udine 1847), n. 591, p. 234.

Odabrana bibliografija
Pio Paschini, “Bertoldo di Merania patriarca d'Aquileia (1218–1251),” Memorie storiche forogiuliesi 16 (1920): pp. 31–32.
Giovanni de Vergottini, Lineamenti storici della costituzione politica dell'Istria durante il Medio Evo, 2nd ed. (Trieste 1974), pp. 89–91.
Francesco Semi, Capris, Iustinopolis, Capodistria: La storia, la cultura e l'arte (Trieste 1975) pp. 78–79.
Kako citirati
First citation: Josip Banic (ed.), Fontes Istrie medievalis, vol. 4: A 1209 usque ad 1300, doc. 1238_FBI, fontesistrie.eu/1238_FBI (last access: date).
Subsequent citations: FIM, 4: doc. 1238_FBI.
Faksimil
Izvor i informacije o preslicima

The publication of the facsimile of B (Venice, Archivio di Stato di Venezia, Miscellanea atti diplomatici e privati, busta 3, document number 111) is granted free of charge by Archivio di Stato di Venezia by way of the “simplified procedure” of publishing archival facsimiles (La circolare della Direzione generale archivi n. 39 del 29 settembre 2017: procedura semplificata: pubblicazioni online che perseguano finalità scientifiche o pedagogiche, non beneficino di inserzioni pubblicitarie o commerciali e non siano soggette ad accesso a pagamento).

Photo by the editor.

The digital facsimile remains under the exclusive copyright of Archivio di Stato di Venezia.