1267_PC3

Era
Vol. 4: A 1209 usque ad 1300
Date
August 25, 1267
Place
Regestum

Count Albert I of Gorizia, advocate of the Church of Aquileia, agrees to submit to arbitration by King Ottokar II of Bohemia and Archbishop Vladislaus of Salzburg regarding peace terms between himself and his allies (including Frederick of Caporiacco, the brothers Dietalm and Henry of Villalta, James of Ragogna, and the Commune of Koper) and the patriarch and his supporters, pledging his castles of Gorizia and Karsberk as security to be forfeited to the Church of Aquileia should he, his heirs or his allies fail to comply with the arbitrators’ decisions.

Source
A = Vienna, Haus-, Hof- und Staatsarchiv, Allgemeine Urkundenreihe, AUR 1130; the parchment was originally adorned with five hanging seals which subsequently fell off; copies of doc. 1267_PC1 and doc. 1267_PC2 were appended to this parchment, in form of simple copies, above this charter.
Two copies of poor quality of this document are preserved in the Liber formarum of Henry of Isernia, of which several manuscripts exist (see more here); since the original is preserved, these copies are ignored.
Another copy of poor quality is preserved in the Summa de literis missilibus by Peter of Hall, of which the autograph is preserved (digitalized and available online here); since the original is preserved, this copy is ignored.
Previous Editions
Joseph Chmel (ed.), Urkunden zur Geschichte von Österreich, Steiermark, Kärnten, Krain, Görz, Triest, Istrien, Tirol aus den Jahren 1246 – 1300, Fontes rerum Austriacorum, II: Diplomataria et acta, vol. 1: Diplomatarium miscellum seculi XIII (Vienna 1849), doc. 79, pp. 87–90; based on A.
Johannes Voigt (ed.), Das urkundliche Formelbuch des königl. Notars Heinricus Italicus aus der Zeit der Könige Ottokar II. und Wenzel II. von Böhmen (Vienna 1863), doc. 101, pp. 115–117, based on the two copies in Henry of Isernia’s Liber formarum.
Friedrich Firnhaber (ed.), Summa de literis missilibus. Ein Formelbuch aus Petri de Hallis, Fontes rerum Austriacorum, II: Diplomataria et acta, vol. 6 (Vienna 1853), pp. 35–39; based on Peter of Hall’s Summa de literis missilibus .
FIM Edition
Diplomatic edition based on A.
Transcription

Nos Albertus comes Goricie, Aquilegensis ecclesie advocatus universis notum facimus, tam presentibus quam futuris, quod super facto captionis reverendi patris domini Gregorii Dei gratia sancte sedis Aquilegensis patriarche, et super concordia et pace inter ipsum dominum patriarcham et ecclesie Aquilegensis devotos et fideles et inter nos nostrosque complices et fauctores, silicet dominum Fridericum de Cauriaco, Dietalmum et Henricum fratres de Vilalta et dominum Iacobum de Ragonia et Iustinopolitanam communitatem et alios quoscumque nostros complices et fauctores perpetuo tenenda, et super restitutione nostra et dictorum nostrorum complicum et fauctorum facienda in statum pristinum in quo ante captivitatem ipsius domini patriarche fueramus constituti, et super renunciatione impetitionis seu actionis quea ipsi domino patriarche et suis successoribus seu Capitulum Aquilegens(em)b occasione huiusmodi captivitatis contra nos et nostros complices et fauctores ex lege vel ex canone competere dinoscitur ex hoc facto, et super universis iniuriis, violenciis, gravaminibus atque dampnis que vel quas nos et nostri complices et fauctores ipsi domino patriarche et ecclesie Aquilegensi necnon et eiusdem ecclesie fidelibus et devotis irrogavimus personam ipsius domini patriarche Aquilegensis captivando, nos de fidelium et fauctorum nostrorum consilio et bona voluntate in magnificum virum dominum Ot(tocarum) illustrem regem Boemie, ducem Austrie et Styrie, marchionem Moravie et reverendum in Christo patrem et dominum Wodeslaum sancte Salçeburgensis ecclesie archiepiscopum sicut et ipse dominus patriarcha compromisimus tamquam in arbitratores seu amicabiles compositores sub metu pene inferius annotate, promittentes firmiter et laudantes quod eorumdem dominorum regis et archiepiscopi ordinationi seu amicabili compositioni absque cuiuslibet contradictionis et dilationis obstaculo nos et nostri complices et fauctores stabimus, et obediemus quam iidem domini rex et archiepiscopus super prefatis omnibus articulis inter nos et nostros complices et fauctores ex una parte et inter ipsum dominum patriarcham et ecclesie Aquilegensis fideles et devotos ex altera duxerint statuendam.

Promittimus etiam, quod omne satisfactione quodc iidem arbitratores nobis et nostris complicibus et fauctoribus iniunxerint sine contradictione qualibet adimplebimus sub metu pene inferius annotate.

Deinde nos etiam et dicti nostri complices et fauctores compromisimus in dictos dominum regem et archiepiscopum tamquam in arbitros seu amicabiles compositores, promittentes sub eadem pena inferius annotata quod super universis gravaminibus atque dampnis, violenciis iuribus et iniuriis, quas vel que per modum querimoniarum prefatus dominus patriarcha vel sui successores aut Capitulum Aquilegensis ecclesie sive ipsius ecclesie fideles et devoti contra nos aut nostros heredes aut prefatos complices et fauctores nostros coram dictis arbitris, aut coram illis quos iidem arbitri ad hoc deputaverint, duxerint proponendas, complementum iustitie vel compositionis amicabilis exhibitione faciemus secundum eorumdem arbitrium, sententiamd et ordinationem, et dicti dominus patriarcha vel sui successores seu Capitulum Aquilegensis ecclesie sive ipsius ecclesie fideles et devoti nobis et nostris complicibus et fauctoribus idem facient econverso.

Ut autem hec singula prenotata per nos vel heredes et homines seu complices et fauctores nostros quemadmodum supradictum est ad effectum finaliter deducantur, ecce pro metu pene qua nostrum compromissum vallavimus in eorumdem domini regis et archiepiscopi potestatem tradidimus duo castra nostra, videlicet Goriciam et Carsperch, et eadem loco pignoris obligavimus remanenda tamdiu in eorum potestate quamdiu per nos aut heredes vel homines seu complices et fauctores nostros omnes articuli prenotati ad dictorum arbitrorum sententiam et ordinationem fuerint in ordine non completi.

Verum, si in hac parte nos vel heredes, homines, complices et fauctores nostri inventi fuerimus contrarii vel rebelles, ex tunc eadem duo castra eadem nostra in Aquilegensis ecclesie potestatem debent tradi, et ipsi domini rex et archiepiscopus contra nos sive heredes vel homines sive complices et fauctores nostros ipsi domino patriarche suisque successoribus et Capitulo Aquilegensis ecclesie atque ipsius ecclesie fidelibus et devotis in prestando auxilio adherebunt. Obligavimus autem in hunc modum prelibata castra nostra, quod per dictos dominos regem et archiepiscopum presens negocium infra Pascha de madio sive Pentecosten proximo futurum terminari debeat, nisi causa vel excusatio legitima occurrerit que possit legitima reputari.

Ego Hermannus de Pertica imperiali auctoritate notarius omnibus predictis interfui et omnes et singulos prenotatos articulos iussus et rogatus a supradicto domino Alberto comite Goricie fideliter in publicam formam redegi, et vidi et audivi quod memoratus dominus comes data fide manuali vice sacramenti in manus supradicti domini Wodeslawi archiepiscopi Salçeburgensis, recipientis pro se et vice et nomine supradicti domini Ot(tocari) illustris regis Boemie, promisit pro se suisque heredibus, hominibus et complicibus ac fauctoribus suis attendere per omnia et servare, prout superius sunt expressa.

Acta sunt hec anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo septimo, die VIIo exeunte augusto, indictione Xa, apud Goriciam in palacio, presentibus Luca ministro provinciali Marchie Tervisine et Henrico de Padua ordinis minorum et domino Sublimano iudice et domino Riccardo Litolfi milite ambassatoribus ..e potestatis et Communis Padue, Marsilio notario de Padua, magistro Henrico notario de Lonch canonico Frisingensi, domino Conrado plebano de Aymburch et domino Rodigero de Aldenraym nunciis illustris regis Boemie, domino Syvrido de Marenberch et aliis testibus ad hoc convocatis.

(SP D) (SP D) (SP D) (SP D) (SP D)

Critical apparatus

aadd. sup. l. A.  b) Capitulum Aquilegens(em)] sic A: pro Capitulo Aquilegens(i).  c) omne satisfactione quod] sic A: pro omnem satisfactionem quam.  dadd. sup. l. A.esic gemipunctus A.

Medieval Recollections

Patriarch Gregory's acceptance to arbitrate on the matter, promulgated two days later, on August 27, 1267 – edited here as doc. 1267_PG.

Selected Bibliography
Pio Paschini, “Gregorio di Montelongo patriarca d'Aquileia (1251-1269),” Memorie storiche forogiuliesi 17 (1921): p. 65.
Giuseppe Marchetti-Longhi, Gregorio de Monte Longo, primo patriarca italiano di Aquileja (1251-1269) (Rome 1965), pp. 386–389.
Heinrich Schmidinger, Patriarch und Landesherr: Die weltliche Herrschaft der Patriarchen von Aquileia bis zum Ende der Staufer (Graz–Cologne 1954), p. 129.
Giordano Brunettin, “L'evoluzione impossibile: Il principato ecclesiastico di Aquileia tra retaggio feudale e tentazioni signorili (1251-1350),” in Il patriarcato di Aquileia: Uno stato nell'Europa medievale, edited by Paolo Cammarosano (Udine 1999), p. 86.
Wilhelm Baum, I conti di Gorizia: Una dinastia nella politica europea medievale, trans. Massimo Dissaderi (Gorizia 2000), p. 54 (erroneously dating the charter to September 25, 1267).
Anja Thaller “ Advocati ecclesiae – zwischen Schutz und Eigennutz. Oder: Warum die Grafen von Görz die Verträge mit der Aquileier Kirche brachen,” Zeitschrift für Historische Forschung 55: Der Bruch des Vertrages: Die Verbindlichkeit spätmittelalterlicher Diplomatie und ihre Grenzen, edited by Georg Jostkleigrewe (2018): p. 255.
Josip Banić, “Planning the Reconquista of Venetian Istria: The Treaty of Pazin (July 27, 1278),” Tabula 20 (2023): p. 147.
Editor's Notes

Count Albert I’s agreement to free the patriarch and submit their dispute to the arbitrational judgment of King Ottokar II of Bohemia and his nephew, Bishop Vladislaus of Salzburg, is notable for containing the list of the Gorizian’s accomplices: the lords of Caporiacco, Vilalta, Ragogna and the Commune of Koper.

The arbitrational sentence to which both parties agreed (see doc. 1267_PG) was never promulgated and the war between the two pillars of the Patriarchate of Aquileia, the patriarch and the advocate, continued in 1268.

How to Cite
First citation: Josip Banić (ed.), Fontes Istrie medievalis, vol. 4: A 1209 usque ad 1300, doc. 1267_PC3, fontesistrie.eu/1267_PC3 (last access: date).
Subsequent citations: FIM, 4: doc. 1267_PC3.