King Rudolf I issues a privilege to Boniface, the bishop of Poreč, confirming the earlier privilege issued to the Bishopric of Poreč by Otto II in 983, declaring all the previous alienations of the bishopric’s properties invalid, and confirming and re-granting the secular jurisdiction over Vrsar to the same bishopric.
Rodulfus Dei gratia Romanorum rex semper augustus universis Sacri Imperii Romani fidelibus presentes literas inspecturis gratiam suam et omne bonum.
Imperialis excellentie dignitas tunc vere laudis titulis sublimatur et eminenti decore prefulget, cum ecclesiarum iura protegit et augmentat, et earum prelatorum devotionem clementer attendit, et eis de sua liberalitate confirmat que a suis progenitoribus rite ac iuste sibi collata videntur, cum in observandis benefitiis non minus quam in largiendis laus imperialis dignitatis accrescat.
Noverint igitur presentis etatis homines et futurę quod nos venerabilis Bonifatii episcopi Parentini, devoti nostri karissimi, devotis supplicationibus nobis ex parte sua porrectis consuete pietatisa oculis favorabiliter intendentes, ipsi B[onifatio] episcopo Parentino suisque successoribus in ecclesia Parentina quoddam privilegium confirmatum necnon traditum et indultum per inclitumb quondam dominum Othonem secundum Romanorum imperatorem augustumc Aded tunc episcopo Parentino et successoribus suis sigillatum et munitum sigillo cereo ipsius domini Othonis Romanorum imperatoris – vero, integro, non viciato nec in aliqua parte sui corrupto, viso, ostenso et perlecto coram nostre presentia maiestatis, cuius privilegii tenor talis est: [seq. doc. 983_OP, premite hic ut id ostendat] Otho divina favente clementia Romanorum imperator augustus.
Si ecclesiarum Dei curam gerimus easque dilatare studuerimus, nostri imperii fastigium augmentari minime ambigimus.
Quocirca omnium sancte Dei Ecclesie fidelium nostrorumque presentium scilicet ac futurorum noverit universitas qualiter, interventu ac petitione nostri dilecti presbiteri Dudonis ac Andree diaconi nostri benivoli capellani, Adam sancte Parentine ecclesie antistes nostram adiisse clementiam, postulans quatinus nos pro Dei amore nostreque anime remedio, nostra preceptali auctoritate omnia predia sue ecclesie que antea a nostris predecessoribus imperatoribus [et] regibus pro suarum animarum remedio prefate ecclesie donaverunt, qua in basilica sancti beatum corpus Mauri requiescit, sive que ab aliquibus Deo devotis fidelibus data sunt vel danda erunt, confirmare et corroborare dignaremur.
Cuius dignis postulationibus aures nostre pietatis inclinantes pretaxate ecclesiae predia – nominative Montona, Rosarium, Nigrignanum, Turrim que est supra piscationem None, et illam de Cervaria, et castrum Pisinum, Medelanum, quod a regibus seu ab Ugone largitum est, videlicet Rubinum, quantum ad Episcopatum sancte Parentine ecclesie donatum est a nostris antecessoribus, videlicet in loco qui dicitur Duo Castella et Sancti Vincentii – cum omnibus pertinentiis iuste et legaliter ad predictum Episcopatum pertinentibus necnon villis, terris, campis, vineis, pratis, aquis aquarumque decursibus, molendinis, piscationibus, venationibus, montibus, planitiebus, vallibus, cum omnibus rebus mobilibus et imobilibus que dici vel nominari possint, seu in quocumque loco prenominatus Episcopatus terram habet, per hoc nostrum preceptum confirmamus eidem episcopo Adam suisque successoribus et corroboramus.
Precipientes denique iubemus, ut nullus dux, patriarcha, archiepiscopus, episcopus, marchio, comes, vicecomes nullaque Regni nostri parva vel magna persona pretaxatum presulem suosque successores de omnibus predictis rebus molestare temptet nec ad ulla placita hominibus supra terram sancte Parentine ecclesie residentibus, qui ab episcopo reclamationem habent, sine advocato episcopi nullam contrarietatem faciant nec in iure ducantur nisi ante presentiam presulis sine legali iuditio, sed liceat eidem presuli suisque successoribus quiete et pacifice cuncta sua predia tenere et firmiter possidere, omnium hominum contradictione penitus remota.
Si quis igitur huius nostre pagine violator fuerit, quod minime credimus, sciat se compositurum auri boni libras mille, medietatem camere nostre et medietatem prefato presuli suisque successoribus.
Quod, ut verius credatur diligentiusque ab omnibus observetur, hanc paginam propria manu corroborantes sigilli nostri impressione inferius eandem iussimus insigniri.
(SM) Signum domini Othonis secundi serenissimi imperatoris et invictissimi augusti.
Adelbertus cancellarius advicem Petri episcopi et archicancelarii recognovi et scripsi.
Data septimo nonas iunii anno Dominice incarnationis D CCCC octuagesimo tercio, indictione undecima, regni vero domini secundi Othonis vigesimo sexto, inperii vero eius tercio decimo.
Actum Verone.
Feliciter, amen. – cum omnibus aliis privilegiis, gratiis, libertatibus et iuribus universis ab ipso domino Othone Romanorum imperatore et ab aliis imperatoribus, regibus seu Romanis principibus dive memorie predecessoribus nostris indultis, traditis et concessis in omnibus et singulis suis articulis libenter et liberaliter confirmamus et innovamus et cum castro Ursarie, quod cum omnibus suis iuribus sibi quoquomodo attinentibus et pertinentibus [pro]e remedio anime nostre nostrorumque predecessorum sancte Parentine ecclesie de novo integraliter tradimus et donamus et ex plentitudine potestatis regie, tam de predictis omnibus et singulis superius expressis quam de ipso castro Ursarie cum iuribus suis, ipsum Bonifatium episcopum Parentinum successoresque suos episcopos Parentinos de novo investimus et eisdem concedimus et largimur.
Quicquid autem de bonis vel rebus predictis alienatum est hactenus illicite vel distractum, decernimus et iubemus per hoc presens privilegium nullam habere vel obtinere roboris firmitatem, et ad ius et proprietatem ipsius ecclesie revocamus, omni prescriptione sine iusto facta titulo non obstante.
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis, innovationis et concessionis infringere vel ei in aliquo ausu temerario contraire.
Quod qui fecerit, gravem nostre maiestatis offensam se noverit incursurum necnon compositurum auri boni libras centum pro quoque et quaque vice, medietatem fisco nostro et aliam medietatem ecclesie Parentine.
In cuius rei testimonium presens privilegium exinde conscribi et maiestatis nostre sigillo iussimus communiri.
Signum serenissimi (SM) domini R[odulfi] Romanorum regis invictissimi.
Testes huius rei sunt: venerabiles Rodulfus Constantinensis episcopus, Conradus abbas Sancti Galli, principes nostri karissimi nobiles viri Heberhardus de Catzenelenbogen, Ludovicus de Octingen, Rodulfus de Momiforti comites et strenuus vir Hartmannus de Baldecche et alii quam plures testes fidedigni.
Datum Constantie quarto kalendas februarii, indictione quarta, anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo primo, regni vero nostri anno decimo octavo.f
a) seq. o canc. C. b) seq. cond canc. C. c) seq. unde canc. C. d) add. al. man. sup. l. C. e) om. C; em. Ughelli. f) seq. Ego Bartholomeus canc. C.
Letters of Bishop Boniface directed to the Holy See, written between 1295 and January 1296 – soon to be edited here.
Charles V’s 1529 privilege issued to Bishop Hieronymus Campegio – soon to be edited here.
The present charter was procured by Bishop Boniface of Poreč who was locked in a conflict with both Venice (who ruled over Poreč by way of the commune’s 1267 voluntary subjection to Commune Veneciarum) and Raymond della Torre, the incumbent patriarch of Aquileia, who pressed claims over Poreč by way of his title of Istrian margrave, donated to his Church by King Otto IV in 1209 (see doc. 1209_W5).
Bishop Boniface sought to reaffirm his bishopric’s temporal jurisdictions over a large jurisdictional area of his diocese based on old imperial privileges that he discovered as he took over the reins of the Church of Poreč. The main weapon to achieve this goal was the ancient charter issued by Otto II in 983 to the Bishopric of Poreč (doc. 983_OP), mentioning the Church’s temporal jurisdiction over a number of towns, villages, and forts in the Diocese of Poreč. During Boniface’s time, however, all of these possessions were divided between Venice, the counts of Gorizia (advocates of both Aquileian patriarchs as well as the bishops of Poreč), and their many retainers. The only temporal possession that Boniface’s Bishopric managed to hold on to was Vrsar, but it was also the only locality not explicitly mentioned in Otto II’s charter. Thus, Boniface made sure that King Rudolf I explicitly mentioned this possession.
In any case, Rudolf’s privilege did not achieve its intended goal for Bishop Boniface, and the temporal jurisdiction mentioned in it, with the sole exception of Vrsar, remained outside of the Church’s temporal authority.